Trường Công lập và Tư thục – chọn trường nào để du học Anh?

Chọn trường nào cho con để du học Anh là câu hỏi luôn khiến các bậc phụ huynh đau đầu. Liệu con có hợp với môi trường khép kín như nội trú không? Hay học công lập con sẽ có cơ hội va chạm trưởng thành hơn? Chương trình học và học phí ở trường tư thục và công lập như thế nào? Và hàng ngàn câu hỏi khác được đặt ra để phụ huynh cân nhắc lựa chọn. Vậy, trường tư thục và công lập, đâu sẽ là môi trường lý tưởng nhất với con bạn? Dream World sẽ phân loại cụ thể các khái niệm Công lập và Tư thục (Public schools và Private school), để phụ huynh dễ dàng lựa chọn cho con em mình môi trường học tập phù hợp nhất khi đến du học tại Anh.

Phân biệt các khác niệm State schools, Public schools và Private schools 

Định nghĩa trường công lập hay bán công tại Việt Nam được hiểu là:

• Các trường do Nhà nước thành lập và học sinh được tuyển vào theo đúng tuyến.
• Với một số trường chuyên công lập, nhà trường sẽ yêu cầu học sinh làm thêm các bài kiểm tra điều kiện để xét tuyển.
• Các nhóm trường này phần lớn sẽ được Chính phủ tài trợ một phần học phí cho học sinh theo học.

Ngược lại, nhóm trường tư thục bao gồm trường dân lập và trường quốc tế là:

• Nhóm trường được duy trì hoạt động hoàn toàn dựa trên nguồn học phí được đóng bởi gia đình học sinh.
• Với các trường quốc tế, giáo trình học sẽ sử dụng theo khung chương trình đào tạo quốc tế thay vì các chương trình trung học phổ thông do Bộ Giáo dục và Đạo tạo ban hành.

Trong khi đó, hệ thống giáo dục tại Vương quốc Anh đa dạng hơn rất nhiều. Tuy vẫn sẽ có 2 nhóm trường Công lập và Tư thục (Public schools và Private schools) tồn tại song song, nhưng 2 nhóm trường này lại có nhiều cách quản lý, hoạt động, môi trường và chương trình giáo dục khác nhau. Sau đây là những đặc điểm nổi bậc của hệ thống trường học tại Anh.

Trường Tư thục:

Các trường thuộc nhóm tư thục tại Anh đa số đều cho học sinh lựa chọn ở nội trú (boarding) hoặc ngoại trú, tùy theo yêu cầu của học sinh và gia đình.

Tuy nhiên, vẫn có một số trường Public schools hoàn toàn là nội trú.

Và tương tự như Việt Nam, trường Tư thục tại Anh cũng được duy trì hoạt động dựa vào nguồn học phí được đóng bởi gia đình học sinh.

Học sinh quốc tế phải chi trả toàn bộ học phí hoặc 1 phần học phí nếu nhận được học bổng của trường.

• Public Schools
  • Nhóm trường có lịch sử lâu đời, chất lượng giảng dạy uy tín và hàng đầu tại Anh, có thể kể đến các trường rất nổi tiếng như Eton College, Harrow School hay Winchester College.
  • Đối tượng là học sinh trung học từ 11 đến 18 tuổi.
  • Bao gồm các điều kiện hạ tầng, tiện ích sinh hoạt, ăn uống và phát triển thể chất cho học sinh.
  • Cạnh tranh đầu vào rất mạnh.
• Private Schools và Independent Schools
  • Independent Schools sẽ được giám sát bởi một ban giám hiệu.
  • Private Schools sẽ được quản lý hoàn toàn bởi chủ sở hữu như một doanh nghiệp.
  • Có đủ các bậc học từ mẫu giáo đến tiểu học và trung học (học sinh từ 3 đến 18 tuổi).

Trường Công lập

Trường Công lập được gọi là State Schools. Đặc điểm chung của Trường Công lập là được tài trợ bởi Chính phủ. Phụ huynh học sinh chỉ phải chi trả chi phí về dụng cụ học tập cơ bản, đồng phục, trang phục thể thao và việc ăn ở của con mình trong các chuyến dã ngoại. Những chi phí cho dụng cụ đặc biệt, phí thi cử đều được nhà trường chi trả. Dưới đây là một số đặc điểm chung khác của State Schools:

• Có tất cả các bậc học từ mẫu giáo đến trung học.
• Dành cho trẻ em từ 3 đến 18 tuổi.
• Dành cho học sinh ở gần trường.
• Học sinh quốc tế chỉ cần chi trả một phần học phí nhất định.

Ngoài ra, còn có 1 nhóm trường gọi là Grammar Schools với các đặc điểm:

• Là nhóm trường có thể là Công lập hoặc Tư thục.
• Có danh tiếng và thường dành cho học sinh từ 11 tuổi.
• Học sinh bắt buộc phải thực hiện bài kiểm tra 11+ và sẽ được nhận vào trường nếu đủ điểm.
• Tuyển sinh theo tiêu chí riêng của từng trường.
• Chương trình học có định hướng về học thuật chuyên sâu.
• Được chia trường nam sinh và nữ sinh riêng biệt.

Nên lựa chọn nhóm trường nào để phù hợp với điều kiện của học sinh và gia đình?

Bảng so sánh các nhóm trường

Các yếu tố khác

Cơ hội

• Khi cân nhắc về lựa chọn trường công lập hay tư thục ở Anh, phụ huynh thường sẽ quan tâm tới chất lượng đào tạo, môi trường học tập, triển vọng học vấn cũng như nghề nghiệp mà ngôi trường đó mang lại. Số liệu thống kê cho thấy, hơn 60% học sinh đang theo học hai trường đại học hàng đầu là Oxford và Cambridge đến từ nhóm học sinh trường Public hoặc Private (Thời báo Độc lập). Điều đó không có nghĩa, trường trung học công lập sẽ có chất lượng giảng dạy kém hơn. Trong một vài năm qua, điểm A-Levels của học sinh trong nhóm trường này đã có cải thiện đáng kể. Do đó, tỷ lệ học sinh nhóm trường công lập được nhận vào những trường đại học hàng đầu là rất khả quan.

• Bên cạnh yếu tố chêch lệch về học phí, điều khác biệt lớn nhất giữa nhóm trường Công lập và nhóm trường Tư thục là cơ sở vật chất và những cơ hội trong tương lai. Mục tiêu chính các trường Public và Private/Independent đặt ra là rèn giũa các con để vào các trường đại học uy tín. Nhiều trường thiết lập chương trình học đặc thù và các hoạt động ngoại khóa chuyên biệt để học sinh đạt được đúng nguyện vọng đặt ra.

Chương trình học

• Nhờ hoạt động bằng kinh phí tự chủ, các trường Public và Private/ Independent sẽ cho sinh viên nhiều môn học để lựa chọn, từ học xã hội tới nghệ thuật, từ kinh tế tới kỹ thuật,…

• Các lớp học có quy mô nhỏ, từ đó học sinh có nhiều thời gian tương tác hơn với giáo viên. Nhờ vậy, học sinh sẽ nhận được sự quan tâm đầy đủ. Giáo viên sẽ có thời gian thiết kế phương thức học riêng cho từng bạn cũng như góp ý có tính xây dựng. Điều này thúc đẩy học sinh tham gia vào các hoạt động trong lớp cũng như hứng thú trong việc học hơn.

• Bên cạnh đó, học sinh còn được tham gia vào các hoạt động ngoại khóa để tăng cường năng lực thể chất và làm dày thêm thành tích ngoại khóa, xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp từ sớm.

Bằng cấp

• Về giá trị bằng cấp, học sinh theo học tại State schools, Public schools và Private schools đều theo học chương trình chuẩn hóa GCSE (tương tự trung học cơ sở tại Việt Nam). Phần lớn học sinh cũng sẽ theo học lên chương trình A-Levels (tương tự trung học phổ thông tại Việt Nam). Do vậy, học sinh sẽ không cần lo lắng nếu bằng cấp của mình khác biệt giữa các trường. Một số trường tư thục hoặc nội trú sẽ có thêm lựa chọn chương trình International Baccalaureate (IB – Tú tài quốc tế) thay thế cho A-Levels nếu học sinh có nguyện vọng theo học.

Do vậy, phụ thuộc vào học lực, tính cách và kinh phí du học – phụ huynh học sinh hoàn toàn có thể tìm được cho các con một ngôi trường phù hợp với điều kiện của gia đình.